Alışveriş merkezleri farklı mimari özelliklere sahip karmaşık yapılardır. Özellikle engelli bireyler için çok daha karmaşık olabiliyorlar. Örneğin birden fazla giriş çıkış kapısı olduğu için görme engelliler daha önce geldikleri bir AVM bile olsa farklı kapıdan girdiklerinde aradıkları mağazayı bulmakta zorlanabilirler. Ya da tekerlekli sandalyedeki bireyler farklı kapılardan girdiklerinde hangi yoldan giderlerse tekerlekli sandalye için erişilebilir bir yoldan ilerlemiş olacaklarını bilemeyebilirler. Bunun gibi bahsedeceğimiz birçok sebepten dolayı bu kompleks yapıların bütününü erişilebilir olacak şekilde tasarlamak çok önemlidir.
Bir önceki yazımızda da bahsettiğimiz gibi AVM yetkilileri de, ziyaretçiler AVM’ye gitmeden önce de, onlar için erişilebilir mekanlar oluşturmayı hedeflemeliler. Süreç, ziyaretçiler gelmeye karar vermeden önce başlamalı ve evlerine döndüklerinde bitmeli. Bu yüzden AVM’leri de erişilebilir mekanlar olarak tasarlamayı 3 maddede anlatabiliriz:
1) Ziyaretçiler henüz karar verme aşamasındayken
Ziyaretçileriniz AVM’nizi ziyaret etmeden önce orada rahat bir şekilde dolaşıp dolaşamayacaklarını öğrenmek için web sitenizi ziyaret ederler. Eğer web siteniz erişilebilir değilse ya da AVM’nizin erişilebilir olup olmadığıyla ilgili herhangi bir bilgi içermiyorsa insanlar AVM’nize gelmekten vazgeçebilir ya da çekince duyabilirler. Bu blog yazımızda anlattığımız gibi web sitenizi erişilebilir bir web sitesi haline getirebilirsiniz. Aynı zamanda web sitenizde engelli bireyler için AVM’nizde sunduğunuz çözümleri ve imkanları açıkladığınız bir kısma yer verebilirsiniz.
Ayrıca AVM’nizde bulunan mağazalardan hangilerinin erişilebilir mağazalar olduğu bilgisini de burada verebilirsiniz. Bunların yanı sıra AVM’nize nasıl gelecekleriyle ilgili bir kısım ekleyebilirsiniz. Bu kısımda AVM’nize ulaşmak için kullanacakları hangi toplu taşıma araçlarının erişilebilir olduğu, arabayla geliyorlarsa otoparkta rampanın nerede olduğu ve engelli araç park yerinin otoparkın hangi kısmında olduğu gibi birçok bilgi paylaşabilirsiniz.
2) Ziyaretçileriniz AVM’nize gelmeye karar verdikten sonra
Ziyaretçileriniz AVM’nize gelmeye karar verdiler ama henüz gelmediler. Bu süreçte onlara geldiklerinde kendilerini daha özgür ve rahat hissetmeleri için destek olabilirsiniz. Örneğin AVM’nizin haritasına evlerindeyken akıllı telefonlarından ulaşabilmeli ve bu harita üzerinden gitmek istedikleri mağazaların yerine bakabilmeliler. Hatta AVM’nizde beaconları kullanarak görme engelli navigasyon sunuyorsanız, giriş yapacakları kapıyı seçip oradan gitmek istedikleri mağazalara nasıl gidecekleriyle ilgili navigasyon alabilirler.
Özellikle kompleks yapılarda henüz evdeyken navigasyonu alabilmek engelli ziyaretçileriniz için oldukça önemli. Hangi asansörü ya da yürüyen merdiveni kullanacaklarını bilip, gidecekleri yere ulaşma yolunu evdeyken akıllı telefonları sayesinde adım adım öğrendiklerinde, AVM’nize geldiklerinde çok daha rahat bir şekilde gezinebilirler. Ziyaret etmeye karar verdikten sonraki süreçte geldiklerinde kendilerini rahat hissedebilmeleri için gerekli olan bütün bilgileri onlara sunmanız oldukça önemli.
3 )Ziyaretçileriniz AVM’nize geldiğinde
Danışmadaki çalışanlarınızın engelli bireylerle iletişim kurabilecek yetkinlikte (işaret dili bilmek gibi) olmaları çok önemli. Tekerlekli sandalye erişimi gibi AVM içinde sağlanan imkanlara vakıf olmalılar. Bir engelli birey onlardan yardım istediğinde bu yardımı verebilmeliler. Ayrıca sadece danışmadaki çalışanların değil AVM içerisindeki dükkanlarda çalışanların da engelli bireylerle iletişim kurabilecek yetkinlikte olmaları gerekir.
Bununla birlikte AVM’de engelli bireylere tekerlekli sandalye, kulaklık vb gereçleri sağlayabilirsiniz. Inclusive City Maker’ın makalesinde anlattığı gibi işitme engelli ziyaretçilerinize kulaklık desteği sağlarsanız satış temsilcisini tam olarak anlayabilmesine yardımcı olabilirsiniz. Ayrıca görme engelliler için hazırladığımız Blindoors uygulaması gibi birçok engellinin hayatını kolaylaştıracak, AVM’nizde kullanabilecekleri uygulamaları akıllı telefonlara indirmelerine yardımcı olarak onların AVM’nizde özgürce gezebilmeleri için destek olabilirsiniz.
Tekerlekli sandalye kullanan ziyaretçileriniz için danışma, ödeme noktaları gibi yerleri daha alçakta yapabilir, onların kullanımına uygun deneme kabinleri tasarlayabilirsiniz. Gürültüden etkilenen otizmli ziyaretçileriniz için AVM’de açılan müziğin kısık sesle açılması, tuvaletlerde kullanılan el kurutma makinelerinin yerine el havlusu kullanılması, gerekli olmayan anonsların yapılmaması gibi gürültü azaltıcı önlemler alabilirsiniz. Buna bir örnek olarak Work in Mind duyusal farkındalık yaratılması için AVM’lerin ortak alanındaki tüm müziğin kapatıldığı ve perakendecilerden de müzikleri kapatmasını ya da ses seviyesini düşürmelerini istedikleri “Duyusal Pazarlar”dan bahsetmiş.
Türkiye’de AVM’ler engellilerin sosyal hayata eşit ve tam katılımlarına destek olmak için bir adım atmaya hazırlar. PoiLabs olarak görme engelliler için geliştirdiğimiz çözümle görme engellilere destek olmaya çalışıyoruz. Çalıştığımız otuzdan fazla AVM görme engelli çözümlerimizle mekanlarını herkes için erişilebilir hale getirmeye çalışıyor.